Internationalisering na corona - de case van Rosas

Corona riep de internationale aanwezigheid van Vlaamse kunstenaars en kunstenorganisaties abrupt een halt toe. De gevolgen zijn niet mals. OKo vroeg vijf verschillende organisaties hoe de decimering van hun internationale werking hun artistieke plannen, hun spreidingsmodel en hun inkomstenmodel impacteerde. Tegelijk polsten we naar hun ambities op internationaal vlak en de ondersteuning die ze nodig hebben om die waar te maken. Dit is de case van Rosas.

Rosas in het kort

• Dansgezelschap van Anne Teresa De Keersmaeker
• Speelt zo’n 250 voorstellingen per jaar, waarvan 70% in het buitenland
• Moest in 2020 200 voorstellingen annuleren
• 75% eigen middelen, 25% subsidies (voor corona)
• Een inkomstenmodel met jaarlijks 2,1 miljoen euro aan internationale inkomsten

"Onze bejubelde inkomstenverhouding blijkt nu onze grote zwakte te zijn"

Luk Van den bosch, general manager: “Pre-corona reisde Rosas heel de wereld af. Door de pandemie is heel ons spreidingsmodel als een pudding in elkaar gezakt. In het voorjaar van 2020 werden nog volop plannen gesmeed om geannuleerde voorstellingen te verplaatsen, maar uiteindelijk heeft alles lang stilgelegen. Enkel onze museale projecten konden doorgaan. Gelukkig hebben veel buitenlandse plekken zich heel flexibel opgesteld bij het betalen van ten minste een gedeelte van de uitkoopsom. Dat lag binnen Vlaanderen heel wat moeilijker.

Ons inkomstenmodel is dramatisch onderuitgehaald. Voorheen waren we slechts beperkt afhankelijk van subsidies en haalden we 75% eigen inkomsten. Sinds maart 2020 boeken we per week 50.000 euro verlies. We hebben nog geen zicht op de complete economische impact: niet voor ons als huis, maar trouwens ook niet voor de rest van de sector. Maar het staat als een paal boven water dat we ons inkomstenmodel moeten herbekijken. We blijven - voor zover dat kan - gebruik maken van taxshelter. Daarnaast werken we aan een stichting met private gelden. Maar de bedoeling daarvan is niet om onze werking als dusdanig te financieren, wel om archivering en bijzondere projecten mogelijk te maken. 

Onze inkomstenverhouding met een groot aandeel eigen inkomsten werd altijd sterk bejubeld, maar blijkt nu ook onze grote zwakte te zijn. Een grotere subsidiëring zou ons een veel duurzamere stabiliteit geven. De échte sleutel ligt dus in een betere financiering vanuit de overheid. Enkel door volwaardig te subsidiëren binnen het Kunstendecreet kunnen we onze gekende artistieke kwaliteit blijven vrijwaren.

We hebben het geluk dat we goed vernetwerkt zijn en dat Anne Teresa De Keersmaeker een grote naam is. Van bepaalde plekken weten we zo’n twee à drie jaar op voorhand dat we er gaan spelen. Met hen houden we de contacten warm. Sinds begin juni zijn de reguliere voorstellingen ook weer opgestart. En ook de kalender voor volgend seizoen loopt al bij al vlot terug vol. Voor beginnende makers is dat in deze tijden natuurlijk een heel ander verhaal.

Maar ook als toeren straks weer kan als voorheen: de realiteit zal er dan anders uitzien. Vanuit een ecologische reflex beslisten we eerder al om de hele verre bestemmingen zeker voor korte tournees links te laten liggen. We reizen binnen Europa enkel nog met de trein en werken aan een duurzame spreiding, met verplaatsingen binnen dezelfde regio. Tegelijk houden we rekening met de mentale gezondheid van onze dansers en met hun familieleven. Ook dat is een vorm van duurzaamheid. Bovendien ligt de focus van Anne Teresa De Keersmaeker intussen niet meer zo sterk op het internationale luik. Dankzij corona herbezint ze zich nu ook artistiek, bijvoorbeeld door meer museale projecten te ontwikkelen of te werken in de openbare ruimte.”

• Lees ook de analyse over internationalisering na corona met zes beleidsaanbevelingen.
• Lees ook de andere cases:
  • Ictus: "Dat we zo veel in het buitenland spelen, is ook financiële noodzaak"
  • Ontroerend Goed: "Ons jarenlang zorgvuldig opgebouwde werk dreigt af te brokkelen"
  • Hiros: "Internationaal werken blijft noodzakelijk: om inhoudelijke én financiële redenen"
  • Campo: "We hebben het internationale luik van onze werking nodig om financieel rond te komen"

Beeld: Rosas – Dark Red Kolumba © Anne Van Aerschot