Van visienota tot projectsubsidies: de Commissie Cultuur samengevat

Er komt een tweede ronde projectsubsidies én een nieuw Kunstendecreet. Kleinere evenementen kunnen deze zomer misschien toch doorgaan. En de volgende structurele ronde wordt met een jaar uitgesteld. Dat bleek uit de Commissie Cultuur van 16 april, waar de verse Strategische Visienota Kunsten van minister Jambon op de agenda stond. Een samenvatting van de zitting.

Over de projectsubsidies was er goed nieuws. De minister kondigde aan dat de tweede ronde van 2020 er komt en dat daarvoor 4 miljoen euro wordt vrijgemaakt. Deze ronde zal nadrukkelijk aandacht besteed worden aan de precaire positie van individuele kunstenaars. 

Corona: toch (kleine) festivals?

Een dag voor de Commissie Cultuur kondigde de Nationale Veiligheidsraad nog aan dat er geen grote massafestivals zullen plaatsvinden van de zomer. Wat daaronder verstaan werd, was onduidelijk. Minister Jambon deelde tijdens de Commissie mee dat grote evenementen zoals Pukkelpop en Rock Werchter inderdaad niet kunnen doorgaan, maar dat hij van de Veiligheidsraad voor kleinere initiatieven een genuanceerder oordeel verwacht.

Wijziging Kunstendecreet

Verder met de visienota dan, waarover de minister toelichting gaf tijdens de zitting. Onder meer over de geplande wijziging van het Kunstendecreet. De minister benadrukte dat hij die wijziging in dialoog met de sector wil doorvoeren. Het departement werkt aan een voorstel voor een traject. Kunstenpunt bezorgde al input en er volgt ook nog een advies van de SARC.

Inhoudelijk legde de minister de focus op de invoer van de nieuwe categorie ‘kerninstellingen’ en op de introductie van landschapszorg in het Kunstendecreet. Die moet verzekerd worden in de verschillende categorieën in het Kunstendecreet. Verder gaf hij aan dat hij nog bekijkt of er aanvullende beoordelingscriteria zullen komen. Die optie is voorzien in het decreet.  

Timing Kunstendecreet en structurele ronde

De timing voor de wijzigingen is behoorlijk krap. De minister geeft zijn administratie 6 maanden om te bekijken wat er precies gewijzigd moet worden en op welke manier dat dan moet gebeuren. Dat moet in een traject waarbij onder meer de sector betrokken wordt. Vanaf het najaar start de wetgevende fase. Tegen volgende zomer moet het gewijzigde Kunstendecreet er dan zijn. Daarmee heeft de sector een goede 6 maanden om zich voor te bereiden voor de volgende structurele ronde. De nieuwe indiendatum daarvoor wordt 1 december 2021. De subsidieperiode loopt dan van 2023 tot 2027. Voor het extra jaar 2022 blijft het huidige subsidiebedrag behouden.

Meerstemmigheid, fair practice en ondernemerschap

De minister maakte ook tijd om een aantal inhoudelijke krachtlijnen van zijn visienota te duiden. Zo wees hij er in het kader van meerstemmigheid op dat hij waakzaam wil zijn voor situaties van (zelf)censuur. Hij wil ook de beoordelaars daarvan bewustmaken. Daarnaast had hij veel aandacht voor fair practices en verwees hij in dat kader ook naar ons charter. Hij wil inzetten op bewustmaking over fair practices in de kunstopleidingen en in de sector zelf, onder meer via de nieuwe code van het Fonds Cultuurmanagement. Bovendien wil hij fair practices verankeren in de sectorale decreten en in het toezicht. Dat zal in overleg met de sector gebeuren. Hij kondigde daarvoor een traject aan waarbij wij als oKo betrokken zullen worden, en verder NICC, Flanders DC en het Fonds Cultuurmanagement uitgenodigd zijn. 

Minister Jambon ging ook dieper in op wat voor hem de rol van subsidies zijn. Die mogen niet marktverstorend werken en zijn bedoeld als hefboom voor waardevolle zaken. Hij bevestigde dat subsidies hun plaats hebben en behouden in de cultuursector, en dat die tegelijk ingepast moeten worden in de bredere markteconomische context. Hij wil de privésector op een evenwichtige manier betrekken zonder daardoor de vrijheid van kunstenaars te beknotten.

Visienota: wat deed oKo?

Meteen bij verschijning van de visienota reageerden we met een standpunt. In de aanloop naar de Commissie Cultuur werkte oKo een uitgebreide nota uit. Die bezorgden we op voorhand aan de minister en zijn kabinet, de leden van de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement en de administratie. De parlementsleden verwezen tijdens de zitting meermaals naar ons stuk. De standpunten en aanbevelingen die we uitwerkten in deze nota dienen nu als basis om de verdere gesprekken met de beleidsmakers te voeren.

Beeld: Theater op de Markt - Carré Curieux - Famille Choisie © Jan Castermans