Werkgevers hebben een belangrijke verantwoordelijkheid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en zo goed mogelijk te helpen als het toch zou voorvallen op de werkvloer. Voor wie niet (meer) terecht kan bij zijn werkgever met een probleem rond grensoverschrijdend gedrag stelde de Vlaamse Ombudsdienst nu twee vertrouwenspersonen aan: Nina Callens en Viktor Van der Veken.
De start van de ombudsdienst kadert in het actieplan rond grensoverschrijdend gedrag dat sectororganisaties en sociale partners samen met minister Sven Gatz hebben uitgewerkt. Uit een bevraging naar grensoverschrijdend gedrag in het voorjaar van 2018 bleek dat meer dan 1 op 4 vrouwen en 1 op 10 mannen het afgelopen jaar te maken kreeg met ongewenste seksuele toenaderingen. Er bleek ook uit dat dergelijk gedrag amper gemeld wordt.
Er is de afgelopen maanden hard gewerkt om interne procedures binnen organisaties in te voeren of te optimaliseren en werkgevers over hun rol daarin te sensibiliseren. Zo zijn er ondertussen tientallen nieuwe vertrouwenspersonen opgeleid. Bij een vertrouwenspersoon kunnen medewerkers terecht om intern een oplossing te zoeken. Maar wie intussen niet meer verbonden is aan de organisatie kan dat niet altijd. Zij kunnen vanaf nu terecht bij de Vlaamse Ombudsdienst. Ook wie het gevoel heeft de situatie niet te kunnen aankaarten of uitklaren binnen de organisatie of context waar de situatie zich voordeed, kan er een beroep op doen.
Wie kan er zich aanmelden?
Iedereen die werkt of gewerkt heeft in volgende sectoren van de Vlaamse Gemeenschap:
- culturele sector (muziek, podiumkunsten, beeldende kunsten, socio-culturele sector, erfgoedsector, …)
- audiovisuele sector (TV, films, games, ...)
- geschreven pers
- amateurkunsten
- hoger of deeltijds kunstonderwijs
Onder welk statuut het werk gebeurde maakt niet uit: ook uitzendkrachten, zelfstandigen of vrijwilligers kunnen zich melden. Het gaat om alle vormen van grensoverschrijdend gedrag: seksueel grensoverschrijdend gedrag, intimidatie en pesterijen, discriminatie en racisme en geweld.
Wat doet de ombudsdienst?
Nina of Viktor luisteren in eerste instantie naar elk verhaal. Welke stappen kan en wil de betrokkene verder ondernemen? Waar nodig en indien hij of zij dit zo wil, kunnen zij een bemiddelende rol spelen. Zij kunnen gesprekken voeren met de andere betrokken partij of eventueel bemiddelen wanneer jij en de andere betrokken partij samen aan tafel willen zitten. Blijft een oplossing of gewenste reactie uit dan kunnen zij ook meer formele stappen ondernemen.
Wie zijn de twee vertrouwenspersonen?
Dr. Nina Callens heeft als psychologe, seksuologe en onderzoekster in België en de USA de afgelopen 10 jaar voornamelijk projecten vormgegeven waarin een gelijke behandeling op grond van geslacht, genderidentiteit en -expressie steeds een prominente rol speelden en dit in de eerste plaats voor mensen die geen sterke achterban hebben in de maatschappij. Gewapend met betrokkenheid en informatie, zoekt ze de complexiteit van moeilijke en gevoelige thema’s op. Ze gelooft sterk in een nieuwe ervarings- en werkcultuur, waarin, dankzij professionele ondersteuning en een transparant integriteitsbeleid, werkgevers en -nemers het beste van zichzelf kunnen geven - of het nu op het grote scherm of achter de schermen is.
Viktor Van der Veken heeft als psycholoog heel wat ervaring opgedaan in de praktijk zowel op case- als op beleidsniveau. Hij heeft gewerkt rond verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag waaronder intimidatie en pestgedrag. De ernst van deze problematiek heeft hem ertoe aangezet zich te engageren om grensoverschrijdend gedrag binnen de cultuur- en mediasector daadkrachtig aan te pakken. Viktor wil drempels verlagen, noodzakelijke erkenning bieden en professionele ondersteuning of een juiste doorverwijzing. Verder zet hij zijn schouders om de belangrijke taak bij te dragen aan veranderingen op beleidsniveau.
Wat moeten werkgevers doen?
Werkgevers hebben een aantal verplichtingen die hen moeten helpen grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en zo goed mogelijk aan te pakken als het toch zou voorvallen. Zo moeten ze een arbeidsreglement opstellen. Daarin moet een beginselverklaring geformuleerd zijn en moeten de definities en procedures vastgelegd zijn die gevolgd worden om psychosociale risico’s aan te pakken en klachten te behandelen. Ook de coördinaten van de vertrouwenspersonen en de preventieadviseur psychosociale aspecten moeten in het arbeidsreglement vermeld staan. Het is aan te raden daar ook de contactgegevens van Nina en Viktor op te nemen.
Indien de werkgever dat wil of het verplicht is, kan hij ook een vertrouwenspersoon aanstellen en opleiden. Hij moet ook de jaarlijkse uitwisselingssessie tussen vertrouwenspersonen mee mogelijk maken. Daarnaast moeten werkgevers een risicoanalyse maken van psychosociale aspecten op het werk en een register aanleggen voor feiten van geweld, pesterijen en ongewenst grensoverschrijdend gedrag door derden.
Verder is het aan te raden een organisatiecultuur te huldigen die ruimte houdt voor open communicatie. We raden aan vaak en helder over de bestaande procedures te communiceren en ook de nieuwe vertrouwenspersonen van de Vlaamse Ombudsdienst aan alle medewerkers, freelancers en vrijwilligers aan te kondigen. Dat kan met dit bericht. Er is ook een verkorte versie beschikbaar in het Engels en het Frans.
Contact
- Rechtstreeks via mail:
- Nina Callens: nina.callens@vlaamseombudsdienst.be
- Viktor Van der Veken: viktor.vanderveken@vlaamseombudsdienst.be
- Telefonisch via 1712
De gesprekken met Viktor en Nina kunnen doorgaan op verschillende locaties in Vlaanderen en Brussel, in het Engels en het Nederlands.
Beeld: Vlaamse Ombudsdienst