Minder uitstoot, energie-efficiënt werken, duurzaam handelen. Dat vinden we als sector vanzelfsprekend. Toch hebben we een aantal bedenkingen bij de voorstellen die Europa op tafel heeft gelegd om de ecodesignrichtlijn te hervormen. Want onze podiumverlichting komt er mogelijk bekaaid vanaf: op artistiek en financieel vlak. Voor een energiebesparing die weinig indrukwekkend is.
Europa plant een herziening van de EU ecodesignrichtlijn, die EU-richtlijn 1194/2012 herroept. Die bevat enkele uitzonderingen voor podium- en studiobelichting. Daar zijn we blij mee, want belichting in een artistieke context is een complex vak met zijn eigen specificiteit. Toch blijven we met serieuze bezorgdheden zitten. Zo legt de richtlijn technische vereisten op waar de podiumsector onmogelijk aan kan voldoen. Neem de vereisten over de stand-by-modus. Op het podium staan lampen ofwel aan of uit. De voorgestelde 0,5W stand-by-power-modus is in een artistieke context dus geen haalbare kaart. Voor sommige lichtbronnen, zoals witte lichtbronnen voor volgspots, bestaat vandaag geen alternatief op de markt. Het lijkt ons niet meer dan logisch dat we niets verbieden waar geen goede vervanging voor bestaat.
Verlies aan artistieke excellentie
Dat heeft immers artistieke gevolgen. Zo perkt het voorstel de golflengte van groentinten in. Heel wat courant gebruikte LED-zenders worden uitgesloten van gebruik op de scène. Het zou betreurenswaardig zijn als het beschikbare kleurenspectrum waarmee onze makers kunst op het podium brengen botweg wordt ingeperkt. Podiumverlichting is nochtans een essentieel onderdeel van een productie. Theater, opera, ballet, musicals en concerten ‘made in Europe’ hebben over heel de wereld een hoge reputatie. De nieuw voorgestelde ecodesignregulering zouden leiden tot een verlies aan artistieke excellentie en brengt internationale tours in gevaar.
Het sop en de kool
Maar dat is niet alles. Voor producten waar er wel een vervanging bestaat op de markt, dreigen de kosten hoog op te lopen. Dat prijskaartje zal een impact hebben op het budget van organisaties, op ticketprijzen en - uiteindelijk - op het publieksbereik. En is het sop de kool wel waard, als je weet dat podiumverlichting niet de grote energieslokop is in theaterhuizen en concertgebouwen? Ze is maar goed voor 5% van het totale energieverbruik. In vergelijking met andere sectoren zijn er geen hoge energiewinsten te verwachten. Een aantal extra uitzonderingen is dus meer dan op zijn plaats.
Minister Gatz liet al tijdens de commissie Cultuur in mei dit jaar weten dat hij overleg voert over het onderwerp met zijn federale collega's van leefmilieu en op Europees niveau. We hopen dat ook onze laatste bekommernissen meegenomen worden in die inspanningen. Pearle* volgt dit dossier op voor oKo. Meer info over het thema vind je op hun website.
Beeld: Vooruit - WWWater op Out Of Frame © Michiel Devijver