Wet Kunstwerkattest gestemd: wat betekent het concreet voor kunstenaars?

Nieuw Kunstwerkattest

Werknemers in de professionele kunsten zullen een kunstwerkattest kunnen aanvragen dat toegang biedt tot verschillende voordelen. 

De aanvrager moet aantonen dat hij een professionele artistieke praktijk uitoefent in de audiovisuele kunsten, visuele kunsten, muziek, literatuur, performance, theater, choreografie of strips. Zowel artistieke, artistiek-technische als ondersteunende artistieke activiteiten worden als artistieke activiteiten beschouwd.

Het kunstwerkattest wordt afgeleverd door de Kunstwerkcommissie die naar aanleiding de wet wordt opgericht. Ze zal voor de helft bestaan uit kunstwerk deskundigen en voor de andere helft uit vertegenwoordigers van de overheid, de vakbonden en de werkgeversorganisaties. 
De wet voorziet ook in de ontwikkeling van een nieuwe digitaal platform 'Working in the Arts' waar kunstwerkers hun aanvraag zullen kunnen indienen.

Amateurkunstenvergoeding

De huidige regeling voor kleine vergoedingen zal worden vervangen door een nieuwe, met de naam "amateurkunstenvergoeding". 

In 2023 staan diverse andere projecten op stapel ter verbetering van de sociale bescherming van kunstwerkers: de besluiten ter uitvoering van de wet; de erkenning van de federaties, de oprichting van de nieuwe commissie, de ontwikkeling van de nieuwe website en het platform. 

Tijdslijn

Begin mei 2022 werd de hervorming bekrachtigd door de ministerraad. De Nationale Arbeidsraad publiceerde op 16 juni 2022 dit advies. De Raad van State bracht advies uit op 10 juni 2022. Dat was ook de datum waarop adviezen van de technische werkgroep Working in the Arts werden verwacht. Op 20 juli 2022 heeft de federale regering de tweede lezing van de teksten goedgekeurd. Ze werden dit najaar besproken in de bevoegde commissies en op 1 december 2022 gestemd in de plenaire vergadering van de Kamer. Eind december 2022 verscheen de wet in het Staatsblad. Uiterlijk op 1 januari 2024 zal de Kunstwerkcommissie van start gaan en is er een digitaal platform voor het aanvragen van het kunstwerkattest. 

Let op: ondertussen gaan een aantal overgangsmaatregelen nu al van start:

Kunstwerkuitkering

De nieuwe regels voor werkloosheidsuitkeringen gaan vanaf 1 oktober 2022 in. Een kunstwerkattest is daarvoor nog niet nodig. Er doen zich verschillende situaties voor: check de deelwebsite van Cultuurloket voor alle details.
Dit is de samenvatting:
• wie al recht had op de voordeelregels in de werkloosheid als kunstenaar of technicus, kan automatisch overstappen naar de kunstwerkuitkering voor een periode van drie jaar en kreeg hierover een brief van de uitbetalingsinstelling,
• wie een gewone werkloosheidsuitkering ontvangt of nog geen recht op een uitkering had, kan mogelijk een kunstwerkuitkering aanvragen. De nieuwe voorwaarde is dat je als kunstwerker, ongeacht de leeftijd, 156 gewerkte dagen als werknemer (of als interim of met een kunstenaarsvisum) kan bewijzen in een referteperiode van 24 maanden, waarvan 104 artistieke of technisch-artistieke. Je kan dus 52 dagen niet-artistiek werk inbrengen. Cultuurloket maakte een overzichtelijk stappenplan om je te helpen met je aanvraag.

Primostarter

Eveneens op 1 oktober 2022 is een uitbreiding van de gunstige bijdrageregeling geopend voor startende zelfstandigen in hoofdberoep. Een starter betaalt minder sociale bijdragen als de inkomsten beperkt zijn en de periode kan verlengd worden van vier naar acht kwartalen. Voorwaarde is dat de kunstenaar houder is van een kunstwerkattest en zolang dat niet kan, een zelfstandigheidsverklaring. Meer informatie op de website van de RSVZ.

Afbeelding: Victoria Deluxe - Dansatelier YOUnited9000 - © Yasmina Besseghir